Bruin potje op een oud stoofje

In 1906, als 11 jarige jongen, schildert Anton Pieck zijn eerste stilleven in aquarel: een bruin potje op een oud stoofje. We zien daarbij een bord dat schetsmatig is aangegeven en een mes in verkort perspectief.

“Toen ik 11 was hadden ze de vrije expressie goddank nog niet uitgevonden.

‘t Schilderen van een potje of sigarenkistje, je vond het zalig om te doen.”
(uit ‘Anton Pieck een 90-jarige Ambachtsman – tekst Frans Keijsper)

Deze aquarel werd geëxposeerd op een huisvlijttentoonstelling in Den Helder. Anton won hiermee de eerste prijs! 5 tuben waterverf en een fixeerspuitje.
Anton Pieck:

“Ik was er geweldig trots op en geweldig gelukkig mee.”

Van jongs af aan was de hand van Pieck al herkenbaar. Zelf zei hij daar in een interview in 1987 het volgende over:

“Een stijl kun je niet forceren. Mijn werk is dus van jongs af aan herkenbaar.”

Televisie, mobiele telefoons en dergelijke manieren van vermaak kende Anton Pieck niet in zijn jeugd. Wel werd er veel buiten gespeeld. Anton en zijn tweelingbroer Henri zwierven door de straten en de duinen bij Den Helder en later bij Den Haag. Al snel trokken zij er op uit met papier, schetsboek en potlood. En al snel bleken ze allebei een uitzonderlijk talent te bezitten. Nog voordat Anton naar school ging begon hij te tekenen.
Pieck:

”Wat ik eigenlijk echt mooi vind, is altijd datgene dat doorleefd is. De tijd maakt alles mooi.”

Hun moeder zag hun talent. Ondanks dat het geen vetpot was gingen de jongens op hun zesde al naar J.B. Mulders, een decoratieschilder en tekenleraar in Den Helder. In een lokaal met vooral oudere leerlingen viel het talent van de tweeling al snel op. Toch veranderde de manier van lesgeven niet. Het systeem van de heer Mulders was als volgt; het alfabet begint bij ‘A’, niet ergens in het midden. En zo moet er ook getekend worden naar voorwerpen. Anton vond tussen al die voorwerpen genoeg dat hem boeide. Van oude kruiken en testen tot kommen. De sfeer van het gebruikte, van mensen die er niet meer waren, fascineerde hem toen al eindeloos. Daar lag voor hem de kracht van een stilleven.
Dit stilleven is zo goed als zeker geschilderd tijdens de lessen bij J.B. Mulders in Den Helder. Anton en Henri kregen hier vanaf hun zesde gedegen teken- en schilderles.

Stilleven

Een stilleven is een kunstwerk in de vorm van een afbeelding waarop roerloze objecten te zien zijn. Een stilleven kan dus een foto, tekening of schilderij zijn.

Op een stilleven schilderij zijn verschillende levenloze objecten te zien, waarvan de selectie niet aan toeval is overgelaten. Bepaalde objecten en combinaties van objecten bevatten symboliek en hebben een specifieke betekenis. Die verschillende betekenissen zorgen ervoor dat een stilleven schilderij niet een verhaal vertelt, maar op meerdere manieren geïnterpreteerd kan worden.

Naast de symboliek van objecten op het stilleven schilderij zijn er ook verschillende typen stillevens. Het type stilleven draagt ook vaak een betekenis. Hiermee is de combinatie van mogelijke interpretaties eindeloos.

Tevens kan een stilleven schilderij beschouwd worden als oefening of een weerspiegeling van de vaardigheden van de kunstenaar. Zo kan een schilder van een stilleven ervoor kiezen om objecten met veel verschillende structuren te schilderen, zodat er een grote variatie aan stofuitdrukking op het doek te zien is.

Er ontstaan verschillende typen stillevens zoals bijvoorbeeld een fruitstuk, bloemstuk, vanitas, zeebanket, jachtstuk.

In dit werk, dat geclassificeerd zou kunnen worden als een ontbijtgen, oftewel een ontbijtstuk als stilleven, kunnen we er van uit gaan dat de verschillende objecten geen symbolische betekenis hebben maar bedoeld zijn om onder andere de stofuitdrukking, structuren, compositie en belichting evenals het gebruik van kleur- en toonwaarden te oefenen.

Overigens is het stilleven van alle tijden. De Romeinen maakten al stillevens op muren. En ook vandaag de dag wordt dit genre nog veel beoefend.

Anton Pieck: “Ik heb veel stillevens getekend, ragfijn, op een ouderwetse manier naar de werkelijkheid. Naast het werk waarbij je fantasie voortdurend in de weer moet zijn is dat een welkome afwisseling.

In stillevens vind ik rust.”

Als u een bezoek wilt brengen aan ons museum, kunt u dit werk en vele andere originele werken bewonderen in de tentoonstelling ‘Stille wateren, diepe gronden’. Daarnaast zijn er nog 2 andere tijdelijke exposities te zien: ‘Roodkapje‘ en ‘Alfabet‘.
U kunt eenvoudig uw toegangskaart online reserveren via  antonpieckmuseum.ticketteam.com