Veel aanwinsten in 2023 dankzij groot legaat
Het Anton Pieck Museum heeft haar collectie in 2023 uitgebreid met maar liefst 27 nieuwe aanwinsten.
Het museum kon deze aankopen doen dankzij een legaat dat aan het museum was nagelaten in 2022.
Eén van de nieuwe aanwinsten is de leuke aquarel van Kabouter Efteling. Deze kabouter is de hoofdpersoon uit het boek dat Martine Bijl schrijft in 1982 over de ontstaansgeschiedenis van de Efteling. Alleen als je in kabouters gelooft, kun je ze zien. Kabouter Efteling komt Anton Pieck om hulp vragen bij het zoeken van een geschikte locatie voor het broodnodige sprookjesbos. Stad en land reizen ze af en ze bezoeken de ene na de andere burgemeester. Niemand gelooft in kabouters dus niemand wil helpen. Totdat ze in Loon op Zand komen. De betreffende burgemeester gelooft ook niet in kabouters maar zijn dochtertje wel. Zij haalt hem over om een plek voor de kabouters en sprookjesfiguren beschikbaar te stellen en zo komt het sprookjesbos er. Als dank voor zijn inzet, wordt het vernoemd naar de ondernemende kabouter; Efteling. Op de aquarel zien we de kabouter met een ontwerptekening onder de arm en een hamer in zijn hand. Een vogel loopt achter hem en heeft een spijker in zijn bek.
Een andere nieuwe aanwinst is de stofomslag die Pieck in 1957 maakt voor het boek “Duco’s Gevleugelde Dromen”. Het boek is een roman van Riek van Nijnatten-Doffegnies en vertelt het verhaal over de kleine jongen Duco die allerlei avonturen beleeft. Pieck’s prachtige aquarellen vallen op in expressie, oog voor detail en humor. Op dit originele werk is goed te zien dat Pieck als geen ander op een schitterende manier een sneeuwlandschap kan weergeven. En dit werk biedt nog een verrassing. Aan de achterkant blijkt dat de voorstelling eigenlijk groter is dan aan de voorzijde te zien is. Wat is er aan de hand? Pieck ontwerpt in 1957 de hele boekomslag, inclusief de titel van het boek en de naam van de schrijfster. Maar de vorige eigenaar vindt die onderdelen blijkbaar minder interessant en laat het zo inlijsten dat die onderdelen wegvallen. Als de conservator het werk uit de lijst haalt, komen die delen ineens weer tevoorschijn. Tot grote vreugde van de conservator want zo is de gehele stofomslag in de toekomst weer te zien.
In 1914 creëert Anton Pieck een zestal etsen. Hij is nog geen twintig jaar oud maar is al een aantal jaren aan het experimenteren hoe hij een mooie ets kan vervaardigen. De ets van de twee duiven laat zien dat hij met slechts een paar lijnen een heel kloppend beeld kan geven van deze vogels. De linker duif zit in een rustige houding terwijl de rechterduif zijn koppie naar rechts buigt en kijkt. De takken van de boom geeft Pieck wat grillig weer zodat er wat dynamiek ontstaat in de afbeelding. Hij ondertekent de ets in potlood met A.F. Pieck. Omdat zijn oom, eveneens kunstenaar, ook zo heet, gaat hij vrij snel over op de signatuur Anton F. Pieck en kort daarna, in 1919, op zijn definitieve signatuur Anton Pieck.
Een bijzondere nieuwe aanwinst is een prachtige droge naald ets van de markt in Neurenberg. In 1919 reist Anton Pieck met zijn tweelingbroer naar Duitsland. Het is net na de Eerste Wereldoorlog niet eenvoudig om te gaan reizen. Er gelden nog allerlei beperkingen. Eigenlijk mogen de broers maar tien dagen op pad gaan. Maar ze verzinnen een list. Ze kunnen natuurlijk heel goed tekenen en dus ook heel goed vervalsen. Zo maken ze een pas voor ieder waardoor ze als ‘onderzoeksjournalisten’ kunnen reizen. Daardoor kunnen ze maar liefst drie weken op pad. Tijdens de reis tekent Anton heel veel. Thuis werkt hij één van die tekeningen uit tot deze droge naald ets. Omdat een ets een afdruk is, zien we de markt in spiegelbeeld. Een voorschets in ons museum laat zien dat Pieck dit keer niet de ets aanpast naar de juiste weergave.
Verrassingen zijn altijd leuk en helemaal als het een toevoeging is van een al bestaand collectiestuk. Via een veiling kocht onze conservator een serie tekeningen aan uit het boek: “Daar ligt een Volk geknield“, van Lode van der Schelde. Bij de collectie zat een inktpentekening van een mooie menora. Die tekening paste eigenlijk niet bij de rest van de tekeningen. Wat was er aan de hand? Eén van de aantekeningen op de tekening van de menora gaf een hint. Er stond ‘goudstempel’ en dat kon wijzen op een print in goudkleur op de kaft. De conservator ging door de stapel boeken die Pieck geïllustreerd heeft en stuitte bij het boek: “De Koning van Vlees en Bloed” op een goudkleurige menora onder de stofomslag. Dat bleek exact dezelfde afbeelding te zijn. En in de collectie van het museum bevindt zich ook de grote aquarel die Pieck maakte als stofomslag voor dit boek. Zo werd de tekening die er niet bij hoorde toch een waardevolle aanvulling voor de collectie.
De illustraties van het boek Daar ligt een Volk geknield, van Lode van der Schelde die ook in 2023 zijn aangekocht, zijn prachtige inktpentekeningen die goed laten zien hoe Pieck in kleine, verfijnde tekeningen het verhaal treffend kon verwoorden. De heks op de bezemsteel, de versiering voor Hulde aan het Bruidspaar en het mooie ex-libris in kleur. Het verhaal gaat over het leven van de vlasboeren en hun harde bestaan is al aan de illustraties goed af te lezen.
Ook kochten we een bijzonder etsje aan dat Pieck op jonge leeftijd maakte. Dit weten we omdat hij als signatuur A.F. Pieck schreef en die signatuur gebruikte hij tot in 1918. Op de etsafdruk is een gebouw te zien met als opschrift Goudsmits Keurhuis. Dit was een plek waar het goudgehalte werd gekeurd. Pieck heeft het huisje met fijne lijnen weergegeven. Deze staan in contrast met de grovere gearceerde lijnen waarmee hij de schaduw voor het huis heeft weergegeven.
Menige geboorte in Nederland is aangekondigd met een mooi geboortekaartje, ontworpen door Anton Pieck. Het museum was in de gelegenheid om een voorstudie voor zo’n kaartje aan te kopen. De voorstelling is schetsmatig getekend met zacht potlood. We zien een kamer met een houten schommelwiegje dat links in de hoek voor het open raam staat. Rechts aan de muur hangt een kandelaar met een kaars. Door het raam is buiten een poortje van een kerk te zien.
Tot slot hebben we een allerschattigste tekening in rood contépotlood kunnen verwerven met een tafereeltje op een boerderij van een zeug met drinkende biggetjes. Pieck heeft met enkele fijne lijnen de voorstelling prachtig weergegeven. De tekening is ook een vroeg werk, gezien de signatuur A.F. Pieck.
Nieuwe aanwinsten uit eerdere jaren:
Lees meer>
